JEUK AAN DE HOOFDHUID

Jeuk aan de hoofdhuid – oorzaken, mechanismen en oplossingen

Jeuk is een veelvoorkomend en vaak onderschat symptoom. Het is niet alleen hinderlijk, maar kan ook wijzen op een onderliggende aandoening van de hoofdhuid of het lichaam. Een goede analyse is essentieel om de juiste behandeling te kiezen en verdere complicaties te voorkomen.

Wat veroorzaakt jeuk? – Het mechanisme

Jeuk ontstaat wanneer sensorische receptoren in de huid worden geprikkeld. Deze receptoren sturen signalen naar de hersenen, wat leidt tot de drang om te krabben. De intensiteit van jeuk hangt onder andere af van:

• De dichtheid van receptoren

• De vascularisatie van de huid

• De gevoeligheid van de zenuwuiteinden (innervatie)

Jeuk kan lokaal of diffuus zijn, veroorzaakt worden door externe factoren (zoals cosmetica) of interne factoren (zoals ziekten of hormonale verstoringen). In sommige gevallen is er zelfs sprake van psychogene jeuk.

Oorzaken van jeuk op de hoofdhuid – een overzicht

1. Verkeerde verzorging en productophoping

• Resten van stylingproducten of ongeschikte shampoo kunnen mechanische irritatie veroorzaken.

• Slechte reiniging leidt tot ophoping van microdeeltjes, die de huidreceptoren activeren.

🧴 Oplossing: gebruik een micellaire of trichologische shampoo, beperk stylingproducten, en pas regelmatig een hoofdhuidpeeling toe.

2. Droge hoofdhuid

• Te agressieve reiniging beschadigt de hydrolipidenfilm, met uitdroging, trekkerigheid en jeuk tot gevolg.

• Jeuk door uitdroging treedt meestal direct na het wassen op.

💧 Oplossing: begin met een milde, micellaire shampoo en hydrateer de huid van binnenuit met voldoende vochtinname.

3. Seborroe en seborrhoïsch eczeem (PsA)

• Overactieve talgklieren vormen een broedplaats voor micro-organismen.

• Dit kan leiden tot ontsteking, irritatie en jeuk.

• Onbehandeld kan seborroe overgaan in seborrheic dermatitis.

🧴 Aanbevolen: trichologische peelings (zoals Mediceuticals TheraRx), was de hoofdhuid 's ochtends, en droog grondig bij avondwasbeurten.

4. Mycose (schimmelinfectie)

• Veroorzaakt door dermatofyten die keratine aantasten.

• Jeuk, schilfering en breekbaar haar zijn typische symptomen.

⚠️ Bij verdenking: snel starten met een antischimmelbehandeling via een specialist.

5. Roos en keratosen

• Multifactorieel, vaak verergerd door droogte of slechte verzorging.

• Fijne of grove schilfers, vettige of droge roos kunnen voorkomen.

🧴 Gebruik shampoos met Piroctone Olamine of Ketoconazol. Overweeg suppletie met vitamine D3 voor celregulatie.

6. Psoriasis van de hoofdhuid

• Auto-immuunziekte met jeuk, schilfering en verhoogde celdeling.

• Jeuk wordt erger bij krabben (Koebner-fenomeen).

💡 Nieuwe therapieën zoals het Exciplex-systeem bestralen de laesies gericht en remmen ontsteking en T-celactiviteit.

7. Atopische dermatitis (AD)

• Intense jeuk door allergische en immunologische processen.

• Vaak gepaard met droge huid, eczemateuze plekken en keratosis pilaris.

🧴 Hydratatie en verzachting van de huid is essentieel, eventueel aangevuld met antihistaminica.

8. Hormonale stoornissen en endocriene aandoeningen

• Androgene alopecia, hypothyreoïdie of verhoogd cortisol kunnen jeuk veroorzaken.

• Vaak gecombineerd met seborroe of droge huid.

⚖️ Behandeling richt zich op het in balans brengen van hormonen en verzorging met vochtinbrengende producten.

9. Neuropathieën

• Perifere of centrale zenuwbeschadiging (bijv. na gordelroos of bij diabetes).

• Jeuk gepaard met tintelingen of gevoelloosheid.

🔍 Neurologisch consult en symptoomgerichte behandeling zijn hier aangewezen.

10. Kanker van de hoofdhuid

• Jeuk kan een vroegtijdig symptoom zijn van huidkanker (zoals basaalcel- of plaveiselcelcarcinoom).

• Nodulair melanoom op de hoofdhuid vereist snelle diagnostiek.

⚠️ Bij aanhoudende, gelokaliseerde jeuk met voelbare laesie: altijd een arts raadplegen.

11. Psychogene jeuk

• Jeuk zonder aantoonbare lichamelijke oorzaak.

• Komt voor bij stress, angststoornissen of psychiatrische aandoeningen.

🧠 Behandeling vereist psychologische begeleiding en soms farmacologische ondersteuning.

Wanneer naar de tricholoog?

Jeuk is een signaal van de huid. Komt het steeds terug of gaat het gepaard met schilfering, haaruitval of huidveranderingen? Laat je dan begeleiden door een gespecialiseerde tricholoog. Met de juiste diagnostiek (o.a. trichoscopie) en gepersonaliseerde verzorgingsprotocollen kunnen zowel de oorzaak als het symptoom effectief worden aangepakt.

📍 Voor consulten kun je terecht bij HairDoctors Kliniek in Tilburg.